Zespół policystycznych jajników (PCOS)

Problemy z zajściem w ciążę i schudnięciem, nieregularne cykle i nadmierne owłosienie ciała. Sprawdź, czy nie powinnaś udać się do lekarza w celu zdiagnozowania przykrego, choć popularnego zespołu policystycznych jajników.

Co to jest PCOS?

PCOS, czyli Polycystic Ovary Syndrome – po polsku zespół policystycznych jajników – to choroba układu dokrewnego należącego do endokrynopatii, tj. zaburzeń wydzielania hormonów. Dotyka aż 21% kobiet w wieku rozrodczym i jest najczęstszym schorzeniem wśród młodych pań.

Wiele z nich nie zdaje sobie sprawy z tego, że coś złego dzieje się w ich organizmie, dopóki nie starają się schudnąć lub zajść w ciążę. Wtedy zaczynają się schody i kobiety zaczynają szukać przyczyn takiego stanu rzeczy.

Przebieg PCOS polega na powstawaniu torbieli na jajnikach oraz nieprawidłowym wytwarzaniu hormonów, w wyniku czego komórki jajowe nie zostają wydalone w trakcie owulacji.

fot.: Pexels.com

Objawy zespołu policystycznych jajników

Istnieje wiele symptomów, które mogą świadczyć o chorobie. Pojawiają się w różnym nasileniu, w zależności od zmian w gospodarce hormonalnej. Najpopularniejszym z nich jest problem z zajściem w ciążę.

Ponadto, kobiety skarżą się na zaostrzony trądzik, nieregularne lub obfite i bolesne cykle oraz nadmierne owłosienie ciała. Problematyczne staje się przybieranie na wadze, nawet pomimo stosowania diety odchudzającej i uprawiania ćwiczeń. Tłuszcz zbiera się głównie na brzuchu.

Niekiedy zdarza się, w zaawansowanej formie choroby, że panie nadmiernie tracą włosy, a nawet pojawia się łysienie androgenowe, czyli wypadanie włosów ze środkowej części głowy. W badaniach diagnostycznych obserwuje się nadmiar androgenów.

Niestety, zespół policystycznych jajników wiąże się z wrodzoną predyspozycją do insulinooporności oraz cukrzycy typu II. Często zdarza się, że choruje również tarczyca.

Główne objawy PCOS:

• bezpłodność,
• hirsutyzm,
• łysienie;
• otyłość;
• nieregularne cykle miesiączkowe;
• brak miesiączki;
• trądzik.

Przyczyny PCOS

Jak w przypadku wielu innych schorzeń układu hormonalnego, tak i tutaj przyczyny nie są znane. Lekarze, jako główny czynnik, wskazują genetykę, czyli dziedziczenie.

Istnieje teoria, że wzmożone działanie androgenów na płód owocuje w dorosłym życiu zespołem policystycznych jajników, jednak nie zostało to ani potwierdzone, ani wykluczone.

Naukowcy badają rolę kory nadnerczy w okresie dojrzewania – uważają, że być może wzmożona produkcja androgenów w tym czasie powoduje PCOS, natomiast insulinooporność i cukrzyca są zaburzeniem wtórnym.

fot.: Pixabay.com

Rozpoznanie i leczenie zespołu policystycznych jajników

Do diagnozy PCOS stosuje się tzw. kryteria rotterdamskie, czyli zestaw trzech reguł, które muszą współistnieć, aby rozpoznać chorobę u pacjentki.

Kryteria rotterdamskie:

• oligo-anowulacja;
• hiperandrogenizm;
• obraz jajników policystycznych widoczny w badaniu USG.

Oligo-anowulacja polega na cyklach bezowulacyjnych, tj. cykl, podczas którego nie występuje jajeczkowanie. Hiperandrogenizm natomiast to podwyższony poziom androgenów, czyli męskich hormonów, w ciele kobiety. USG, w którym można dostrzec PCO (policystic ovaries) odbywa się drogą pochwową. W ten sposób lekarz jest w stanie dokładnie obejrzeć jajniki. Obraz przedstawia liczne pęcherzyki na jajnikach.

Leczenie polega głównie na zmianie trybu życia. Pacjentka od endokrynologa powinna trafić od razu do dietetyka, ponieważ badania wykazują, że odpowiednia dieta i ruch mają największy wpływ na przywrócenie gospodarki hormonalnej do normy.

Zaleca się spożywanie dużej ilości białka oraz kwasów z grupy Omega. Jadłospis powinien być bogaty w warzywa i owoce, aby zapewnić dostateczny poziom witamin, jednak te drugie zaleca się spożywać tylko w pierwszej połowie dnia, jako że zawierają cukry.

Treningi muszą opierać się głównie na tzw. ćwiczeniach kardio o średniej intensywności. Chodzi o to, aby aktywność fizyczna trwała określoną ilość czasu (minimum 30 minut), a tętno utrzymało się na odpowiednim poziomie w trakcie całego treningu.

Farmakoterapia polega na przyjmowaniu doustnej, dwuskładnikowej antykoncepcji hormonalnej, która składa się z syntetycznego estrogenu oraz progestagenu. Dodatkowo lekarz może zdecydować o przyjmowaniu przez kobietę metforminy, która stosowana jest przy insulinooporności.

Podczas leczenia zespołu policystycznych jajników należy pozostać pod ścisłą opieką endokrynologa oraz dietetyka i wykonywać badania kontrolne raz na trzy miesiące.