Ze względu na podobną nazwę często są mylone. Oba schorzenia dają podobne objawy, jednak mają różne przyczyny. Poznaj je i dowiedz się, jakie są różnice między nimi.
Charakterystyka i podstawowe różnice
Zarówno choroba, jak i zespół Cushinga zaliczane są do zaburzeń pracy układu dokrewnego. Oba dotyczą nieprawidłowego poziomu ACTH, czyli hormonu produkowanego i wydzielanego przez przysadkę mózgową.
Nadnercza, czyli gruczoły znajdujące się nad nerkami, są stymulowane przez ACTH do wytwarzania kortyzolu. Ten z kolei jest bardzo ważny dla organizmu, ponieważ ma wpływ na metabolizm białek, tłuszczów i glukozy, ciśnienie krwi oraz regulację układu odpornościowego.
Choroba Cushinga powoduje hiperkortyzolemię, tj. podwyższony poziom kortyzolu, który w tym przypadku wynika ze zwiększonej produkcji ACTH przez przysadkę mózgową.
Zespół Cushinga również cechuje się hiperkotyzolemią, natomiast wynika z nadczynności kory nadnerczy.
Objawy
Symptomy są takie same, bez względu na przyczynę zaburzenia. Bardzo uciążliwe dla chorych jest przybieranie na wadze. Zdrowa dieta i ćwiczenia wcale nie powstrzymują przyrostu masy, na dodatek powstają rozstępy w dolnej części brzucha. Charakterystyczne jest tycie w obrębie tułowia i twarzy.
fot.: Pexels.com
Pacjenci częściej zapadają na infekcje bakteryjne i wirusowe, narzekają na bóle kości i osłabienie mięśni. Występują zmiany trądzikowe, nadmierne owłosienie (również u kobiet) oraz obrzęki. Panie cierpią z powodu nieregularnych cykli miesiączkowych, natomiast obie płcie przejawiają obniżone libido.
Osoby dotknięte zaburzeniami Cushinga cechują się zmiennością nastrojów (huśtawka emocjonalna). Nadciśnienie tętnicze wywołuje bóle głowy, nudności oraz przewlekłe zmęczenie. Ponadto pojawia się cukrzyca.
Główne objawy hiperkortyzolemii:
- zwiększenie masy ciała w okolicy szyi i karku,
- sinoróżowe rozstępy,
- obniżona odporność,
- hirsutyzm,
- zmniejszone libido,
- chwiejność emocjonalna,
- nadciśnienie,
- cukrzyca.
Przyczyny
Zespół Cushinga powodowany jest przez przerost lub guz kory nadnerczy. Inaczej nazywany postacią niezależną od ACTH. Pojawia się często podczas leczenia astmy lub reumatoidalnego zapalenia stawów, w wyniku przyjmowania leków glikokortykosteroidowych.
Choroba Cushinga natomiast, czyli postać zależna od ACTH, ma swoje przyczyny w przysadce mózgowej. Główną przyczynę stanowi łagodny guz tego gruczołu. Przysadka produkuje za dużo ACTH, w wyniku czego nadnercza wytwarzają nadmierne ilości kortyzolu.
Rozpoznanie
Niezależnie od przyczyny zaburzenia, w pierwszej kolejności należy wykonać badanie krwi, w którym oznacza się poziom kortyzolu. Dopiero po potwierdzeniu zwiększonej produkcji hormonu przez organizm szuka się tego, co konkretnie powoduje taki stan. W tym celu lekarz wysyła pacjenta na testy hormonalne. Ostatnim etapem są metody obrazowania, tj. tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny – dzięki nim można dokładnie ocenić stan przysadki mózgowej i kory nadnerczy.
Leczenie
Jeżeli główną przyczyną jest guz, lekarze podejmują decyzję o operacyjnym usunięciu zmiany. W przypadku gruczolaka nadnercza, chirurg pozbywa się całej struktury z ciała pacjenta, tj. wycina gruczolak i nadnercze. Czasami trzeba usunąć oba nadnercza. Chory do końca życia musi przyjmować syntetyczne hormony, ponieważ organizm nie jest już w stanie ich wytworzyć.
fot.: Unsplash.com
Należy pozostać pod ścisłą kontrolą endokrynologa, ponieważ mogą wystąpić wahania poziomu hormonów. Konieczna jest wtedy zmiana przyjmowanej dawki lub wdrożenie innego preparatu.
Ogromną rolę mają dieta i tryb życia. Pacjent powinien zapisać się na konsultację dietetyczną, żeby zdrowo schudnąć i utrzymać pożądaną masę ciała. Powinno się wprowadzić regularną aktywność fizyczną, jednak zadbać o to, aby była ona umiarkowana. Szczególnie na początku suplementacji, kiedy organizm przyzwyczaja się do syntetyku. Dobrze rokuje zaniechanie spożywania alkoholu oraz palenia tytoniu.
Powyższy artykuł stanowi jedynie wskazówkę oraz zawiera podstawowe informacje dotyczące choroby i zespołu Cushinga. Jeżeli zauważasz u siebie symptomy zaburzenia, niezwłocznie udaj się do lekarza pierwszego kontaktu.
